HIZKUNTZ IDATZIAREN IKASKUNTZA KONSTRUKTIBIZMOAREN IKUSPUNTUTIK

Haurrak eskolara heltzen direnean, badaukate hizkuntz idatzian esperientzia bat. Badakite: letra idatzia zer den, zertarako idatzi neurri batean,... irakasleon lana ikuspuntu horretatik, ikasleek zer dakiten hizkuntz idatziari buruz, haurren jakintzagaia aurkitzea. Jakitea zer den garapen errealeko eremua. Haurrak oso goiz hasten dira, hizkuntz idatziaz hipotesiak egiten, hausnarketa txikiak egiten hasten dira. Kontutan hartu behar dugu, haurrek bakarrik ikasiko dutela etxetik dakitena eta eskolan ikasiko dutena bat datoz. Orduan, kontradikziorik ez badago, ondo ikasiko dute. Kontutan hartu behar dugu, askotan, haiek dakitena eta helduok dakitena ez datozela bat.

Hezitzaileak ez du informazio osoa eman behar, bestela, haiek ez lukete inolako aukerarik hipotesiak egiteko, ez lukete akatsik egingo, sinestuko zuten guk esandakoaz, eta informazioa ez zuten zehaztuko. Haurren galderei aukera eman behar zaie eta egiten dituzten galderak guk aldez aurretik emango diegun erantzuna baino inportanteagoak dira.

Horrexegatik, material errealak, egoera errealak, testu errealak...eskaini behar dizkiogu. Testu errealak eskaini: egunkariak, aldizkariak, ipuinak,...

Ikaskuntzaren elementuak aktiboak badira, jakintzak aktiboki eraikitzen lagundu behar dugu.

Nagusiak ereduak eskaini behar diegu, oso garrantzitsua da eta etxeko giroa ona izatea ere oso garrantzitsua da. Etxean hizkuntz idatzia lantzeko giro ona egonez gero, haurrak hizkuntz idatziaren garrantziaz hobeto konturatuko dira.

KONSTRUKTIBISMOA

NOLA IKASTEN DEN IRAKURTZEN ETA IDAZTEN BILAKAERAREN DESKRIZIOA

1.aldia: FASE LOGOGRAFIKOA:

.HASIERA: Haurra mundu idatziaz interesatzen denean: ez dago adinik testuinguruan baldintzatuko du.

.EZAUGARRIAK:

-Irudikapen grafikoa modu indibidualean identifikatu: izen bat ikusten duenean irudi batekin identifikatuko du. Modu glbalean identifikatzen ditu hitzak.

-Ahozko hizkuntza eta idatzizko hizkuntzaren arteko erlazioak: Badaki logograma ahozkatu ahal duela eta guk ditugun gauzak idatzi ahal direla.

. TESTUAK: Hainbat elementu identifikatzen ditu, baldin eta, aldez aurretik esanahia esaten badigu. Logograma bat bezala identifikatzen dute, bere osotasunean, ikur bat bezala: botetan dagoen izena, bere izena,....

. ESTRATEGIAK:

- Hitzak irakurriko ditu baldin eta hitz horrekesanahia ezagutzen baditu.
- Informazioa bildu.
- Galdetuz.

. MOTIBATZEA: Imitatzea pilo gustatzen zaie, ekintza sozial baten barneratze prozesu baten atala da.

2.ALDIA: FASE ALFABETIKOA.

- HASIERA: Kontzientzia fonologikoa bereganatzen duenean hasten da kontzientzia fonologiko horrek ahalbidetuko dio haurrari ikur idatziaren dekodifikazioa.

- EZAUGARRIAK:

- Ikur idatziak dekodifikatu behar ditu, esanahia eraikitzeko, horri esker lehen irakurtzen ez zituen hitzak irakurriko ditu.

- Letrak baino, bere soinua duela konturatzen dira.

- Letra horiek ez direla edonola agertzen, urrenkera baten arabera antolatu behar dira.

oraindik testu osoa ez du ulertuko, hitzaka joango da bereizten, helduen laguntza beharko du testu osoa ulertzeko.

- TESTUAK: Testu idatzia deletreatzeko gai izango da, baina ez agian testuaren esanahi osoa ulertzeko.

- ESTRATEGIAK:

- Arreta beste modu batez antolatuko du, lehen deigarriak ez ziren elementuak orain arreta berezia eskainiko die.

- Atarna grafikoak erabili.

- Fonema solteak elkartuak hitzak sortu ahal diren badaki.

- MOTIBAZIOA:

- Imitazioaz gain, testuak ahoz esatea.

- Testu bateko hitzen esanahia fokalizatzen ditu, ez testu osoan zer esaten den.


3. ALDIA: FASE ORTOGRAFIKOA:

- HASIERA: Testu osoaren ulermen globala bilatuko du, testu zentzu zabalean.

- EZAUGARRIAK:

- TESTUINGURUAZ GAIN:

. TESTUINGURU SEMANTIKOAK: hitz bat ze kontestuan agertzen den esanahi bat edo beste du. (etxe zuria, etxea zuritu)

. TESTUINGURU SINTAKTIKOA: Testu barruan esaldi horiek ze funtzio betetzen duen. (aitak alaba saritu du/ alabak aitak saritu du, lehenego esaldian aitak sujetua da eta bigarren esaldian aitak objektua da.)

- INDARRA MORFEMETAN JARTZEN DUELA: modu globalean testua ulertzen saiatuko du, orain ez du hitze hitz esanahia bilduko.

- ESTRATEGIAK:

- Ptozesu bi aldi berean: dekodifikazioa eta irakurketa globala.

- MOTIBAZIOA:

- Testu osoaren esanahia bilatzeak.

IRAKURTZEN ETA IDAZTEN IKASTEA

Idazten eta irakurtzen ikastea ez da ariketa gutxi/asko egin ondoren gertatzen dena, baizik eta prozesu baten emaitza da. Teoria konduktistetan ikuspegi horrek oinarritzen da. Estimulu bati erantzun egokia ematean datza.Erantzun egokia emanez gero, saria ematen da eta txarto izanez gero, ikaslea zigorra jasotzen du. Ariketak behin eta berriz erepakarazi ostean, irakaslea erantzun positiboa nahi zuten. Erantzun positiboa lortu arte, ikasleak ez zituzten ariketak errepikatzen usten.
Gaur egunean, teoria konstruktibista indarrean dago.beste irakasteko modua planteatzen duena.Teoria honen arabera; haurrak jakintza eraiki behar dute.Ez pilatu. Irakasle-ikasleen zereginak erabat aldatzen dute, teoria horrek. Ikaslea konstruktibismo, planteamendu horretan, jarrera aktiboa hartu behar du. Irakaslearen papera aldatzen da.Zer egin behar du? ikasketa errazteko ikasleari baliabideak eskaini behar dizkio, egoera egokiak eskainiz ere. Norbera kanpoan dagoen guztia bereganatuz.

IRAKURTZEN ETA IDAZTEN IKASTEA

Idazten eta irakurtzen ikastea ez da ariketa gutxi/asko egin ondoren gertatzen dena, baizik eta prozesu baten emaitza da. Teoria konduktistetan ikuspegi horrek oinarritzen da. Estimulu bati erantzun egokia ematean datza.Erantzun egokia emanez gero, saria ematen da eta txarto izanez gero, ikaslea zigorra jasotzen du. Ariketak behin eta berriz erepakarazi ostean, irakaslea erantzun positiboa nahi zuten. Erantzun positiboa lortu arte, ikasleak ez zituzten ariketak errepikatzen usten.
Gaur egunean, teoria konstruktibista indarrean dago.beste irakasteko modua planteatzen duena.Teoria honen arabera; haurrak jakintza eraiki behar dute.Ez pilatu. Irakasle-ikasleen zereginak erabat aldatzen dute, teoria horrek. Ikaslea konstruktibismo, planteamendu horretan, jarrera aktiboa hartu behar du. Irakaslearen papera aldatzen da.Zer egin behar du? ikasketa errazteko ikasleari baliabideak eskaini behar dizkio, egoera egokiak eskainiz ere. Norbera kanpoan dagoen guztia bereganatuz.